✍ Jedną z kluczowych właściwości stresu jest ogromna różnorodność czynników, które mogą go wywołać.
Człowiek pragnie wywierać wpływ na świat i otaczającą nas rzeczywistość. Brak umiejętności przewidywania zdarzeń, oraz brak kontroli sam w sobie stanowi już źródło znacznego stresu. Skalę tego problemu widać po ilości ludzi żyjących w apatii. Stan apatii jest stanem, który powstaje między innymi poprzez wytwarzanie kortyzolu wraz z innymi hormonami. A kortyzol mimo, że ma funkcje dodatnie w organizmie jest też hormonem stresu i hormonem współodpowiedzialnym za negatywne myśli.
Brak świadomości, uważności, znajomości swojego organizmu i wiedzy powoduje, że stres najczęściej rozpoznajemy dopiero, po jego skutkach np. bardzo często spotykanymi objawami są dolegliwości fizyczne tj.: napięcie mięśni, zmiany skórne, kłopoty gastryczne (np.: biegunka), osłabienie odporności organizmu a przy tym częstsze zapadanie na infekcje. Przy czym część z tych objawów musi się mocno nasilić, by zostały zauważone np. napięcie mięśni.
O silnym przeżywaniu stresu mogą również świadczyć zmiany zachodzące w sposobie postrzegania, myślenia, zachowania, odczuwania i do nich należą: trudności w zasypianiu, zamartwianie się, gwałtowne reakcje na zwyczajne sytuacje, ucieczki w łatwe przyjemności (np.: gry, alkoholizm, narkotyki, seks itp.).
Wyczerpanie jest najczęściej występującym czynnikiem stresującym i znacznie zwiększa podatność organizmu na stres i napięcie, powoduje niecierpliwość i wewnętrzny niepokój.
✍ Jedną z mało znanych i rozumianych przyczyn stresu jest brak jasno sprecyzowanych celów i sensu życia. Badacze mówią, że spośród ludzi, którzy są nieszczęśliwi, około 80% z nich nie widzi przed sobą celu i kręcą się w kółko. Zgodnie z opinią doktora Victora Franka, wynalazcy logoterapii, w podświadomości każdego człowieka istnieje głęboka potrzeba sensu i znaczenia jego życia, potrzeba ważności.
✍ Poważnym źródłem stresu są również:
- niewyjaśnione sprawy, nierozwiązane sytuacje, które często do nas wracają – wszystko, czego nie doprowadzimy do końca, wyzwala stres i napięcie. Powszechną formą niezałatwionych spraw jest łączenie złych wspomnień z pewnymi ludźmi – sprawa wprawdzie jest już zakończona, ale ty nadal cierpisz z jej powodu poprzez ich odtwarzanie, powtarzanie, rozmyślanie.
- strach przed porażką, sukcesem, bezsilność, niemoc decyzyjna, brak poczucia własnej wartości. Wariancją strachu przed porażką jest zaprzeczanie lub wyparcie – ucieczka przed przykrymi sprawami np. niesympatyczne układy towarzyskie, nieudane małżeństwo, niezadowalająca praca, despotyczny szef, nie mądra inwestycja. Kłopoty rodzinne wymagające dodatkowe wysiłku jak np. choroba własna, lub członka rodziny. Wypieranie jest zresztą główną przyczyną chorób psychosomatycznych, stresu oraz głęboko odczuwanego nieszczęścia.
potrzeba bycia kochanym i/lub akceptowanym i/lub docenianym albo innymi słowy strach przed odrzuceniem. Obawa, że nie zostaniemy zaakceptowani, zrozumiani, nasze intencje nie zostaną docenione. Ciągła chęć zadowalania innych osób nawet kosztem siebie, gonienie byle więcej i lepiej.
poważnym źródłem jest również sposób postrzegania rzeczywistości tzw. poglądu na życie, zarówno świadome jak i nieświadome przekonania.
✍ Pamiętajmy, że gdy poziom stresu jest zbyt niski, nasza wydajność jest zwykle również niska. Gdy poziom stresu jest zbyt wysoki, cierpimy z powodu objawów krótkoterminowego stresu. Gdy poziom stresu jest umiarkowany – jesteśmy w obszarze optymalnej wydajności. Gdy poziom stresu staje się chroniczny, zaczynają się poważne problemy.
ℹ Należy zatem utrzymać odpowiedni poziom stymulacji w danym obszarze. Będziemy wówczas odpowiednio pobudzeni, a jednocześnie nie będziemy przestresowani.
↘ Motywacja potrzebuje motywu. ↙
Grafika: AgnieszkaKmiotek