Oślepieni stresem, faszerowani lękami i strachem, bojący się nawet pozytywnych uczuć i śmiechu, (bo nie ma powodu do śmiechu i tak łatwo jest stracić radość) tak zwani cywilizowani ludzie zatracili wiedzę do czego służą emocje, albo inaczej jakie mają funkcje.
Można sobie bardzo ładnie powiedzieć albo i znaleźć w literaturze, że ↘ emocje mają trzy funkcje:
↙informacyjną
↙komunikacyjną
↙energetyczną
Brzmi mądrze, ale co to tak naprawdę znaczy ❓
Oczywiście można tutaj jak i w każdej innej dziedzinie znaleźć pole do dyskusji i różnorakiej klasyfikacji. Pomijając jednak wywody naukowe postarajmy się to uprościć.
Jakąż to informacje mogą nieść te wszystkie emocje ❓
Dla pierwotnego człowieka jedna z ważniejszych funkcji emocji – ponoć – to funkcja informacyjna. Dla współczesnego, cywilizowanego człowieka funkcja informacyjna zanikła, pogrzebana przez konwenanse, czasem jednakowe, a czasem różne w zależności od płci, pozycji osoby, sytuacji, kultury. Typowe przykłady to nasze „przysłowia”, wpajane nam od dziecka i powtarzane w bajkach, historiach, powtarzane w domu, w szkole, w kawałacha i siły wyższe zwane bogiem wiedzą gdzie jeszcze:
- Dla chłopców: „mężczyźni nie płaczą”
- Dla dziewcząt „złość piękności szkodzi”.
Kobiety z natury rzeczy łatwiej i częściej wyrażają emocje, jednak nie są wolne od ograniczeń. Takim przykładem może być właśnie tłumienie złości i w konsekwencji kobiety częściej zapadają na choroby autoagresywne. Jeśli nie mogą wyrazić złości i gniewu, gdzieś je muszą skierować więc kierują je do wnętrza.
Z drugiej strony ponieważ mężczyznom nie pozwala się wyrażać smutku, częściej zapadają na choroby wieńcowe.
♀️ Znajoma trenerka, która świetnie współpracuje ze swoim co-trenerem (co podziwiam z całego serca), podaje przykład reakcji zazdrości na fakt, że inna osoba zna doskonale jakiś język obcy.
Zazdrość informuje nas o naszej ocenie deficytu, jaki mamy w stosunku do drugiej osoby. Zachodzą zjawiska biochemiczne w naszym organizmie. Krew jest pompowana do odpowiednich narządów, wydzielane są odpowiednie hormony.
Natomiast ja najczęściej podaję przykład gniewu występującego na widok bitego dziecka.
Gniew informuje nas o stosunku, jaki mamy do dziecka czy osoby bijącej (niektórzy będą widzieć winę w dziecku, dla innych osób istnieje święte przykazanie: niezależnie od sytuacji dzieci się nie bije). Znowu następuje odpowiednia reakcja biochemiczna: krew pompowana jest do odpowiednich narządów a wraz z nią wydzielane i przenoszone są odpowiednie hormony.
Tymi hormonami są między innymi adrenalina, noradrenalina, kortyzol, DHEA itp.
Innymi słowy następuję produkcja pewnego rodzaju „energii”, która umożliwia nam podjęcie odpowiedniego działania, bądź jego zaniechanie.
Działaniami tymi mogą być np. walka, ucieczka, krzyk, uśmiech, nauka itp.
A więc funkcja informacyjna dostarcza naszemu umysłowi i organizmowi określonych informacji. Interpretacja tych informacji powoduje komunikację w postaci hormonalnej przekształcenie tego w energię.
A funkcją emocji jest również produkcja energii do działania. Jakie to będzie działanie zależeć będzie od wytworzonych hormonów.
Emocja z łaciny „e movere” czyli „w ruchu” to stan znacznego poruszenia umysłu. Słowo to miało w historii wiele znaczeń przed-psychologicznych i odnosiło się nie do stanu indywidualnego umysłu, ale najpierw pojawiło się jako określenie do „przemieszczania się” (ludów, populacji), potem do prawie fizycznej agitacji (np. w języku angielskim mamy w przypadku burzy, „an Emotion in the air”, dosłownie tłumacząc „emocja w powietrzu”, źródło z roku 1708).
We współczesnym znaczeniu tego słowa emocja implikuje aspekt działaniowy, reakcyjny, i nie jest równoznaczna z pasywnym uczuciem (ang., fr. passion, gr. πάσχω, zob. namiętność). Takie rozumienie emocji związane jest z pracami Williama Jamesa (1890), Roberta Solomona i Antonio Damasio (1995).
W języku angielskim EMOTION (emocja) tłumaczone jest, jako połączenie „e in motion”, czyli „energy in motion”, bo zgodnie z wzorem na energię e=mc2 = energy. Gdzie energy = energia, a „in MOTION” = „w ruchu”. Energia w ruchu, w działaniu.
W powiązaniu z układem biochemicznym człowieka następuje wydzielanie odpowiednich hormonów. I tutaj następuje drobna różnica: np. kortyzol z adrenaliną będzie powodował reakcję gniewu i złości. A adrenalina i DHEA reakcję motywacji, pasji itp.
Rozpatrzmy nasze dwa przykłady:
✒ Zazdrość w stosunku do osoby znającej język obcy:
✔ niechęć do osoby wykazującej się tą znajomością z powodu niskiego poczucia wartości
✔ rzadziej podziwu dla tej drugiej osoby
✔ motywacja do nauki języka;
✔ obserwowanie
✔ świadomie zerwanie stosunków z daną osobą itp.
✒ Gniew na widok bitego dziecka:
✔ obwinianie dziecka np. mogłeś nie wkurzać ojca,
✔ może być podszyty strachem, że i my zostaniemy ofiarą i tutaj gniew wynika z naszego poczucia bezsilności
✔ albo obrona i walka o dobro dziecka
Funkcja komunikacyjna to oczywiście również informowanie otoczenia, o tym jaki mamy stosunek emocjonalny do danej sytuacji, sprawy, rzeczy, osoby. W ważnych dla nas sytuacjach jak np. relacja z partnerem to właśnie odczuwane emocje, przekazywane drogą niewerbalną, dają mu wiedzę o tym, jaki jest nasz rzeczywisty stosunek do niego i czy nasze słowa mówią prawdę czy nie.
Sławne “tylko spokój może nas uratować” nie oznacza braku przeżywania wszelkich emocji, pozytywny stosunek do przeżywanych emocji. To właśnie ten pozytywny stosunek wraz z umiejętnością przeżywania emocji pozwala nam wykorzystać energię każdej odczuwanej przez nas emocji do czynienia cudów …
